สางห่า’สัตว์ลึกลับจากท้องทุ่ง

คุณผู้อ่านที่เคยอ่านมหาอมตะนิยายผจญภัยเรื่อง เพชรพระอุมา คงจะคุ้นกับชื่อ “สางห่า” หรือแม้แต่ท่านที่ไม่เคยอ่านนิยายเรื่องนี้ก็อาจจะเคยได้ยินมาบ้าง แล้วสงสัยกันหรือเปล่าล่ะครับว่า แท้จริงแล้วมันคือตัวอะไรกัน?

สางห่า เป็นชื่อเรียกของจิ้งเหลนน้อยหางยาว (Asian Long-tailed Grass Lizard; Takydromus sexlineatus) ซึ่งก็คือสัตว์เลื้อยคลานชนิดหนึ่งที่มีรูปร่างหน้าตาแบบ 3 in 1 โดยมีการผสมกันระหว่างจิ้งเหลน กิ้งก่า และงู นั่นเองล่ะครับ

ความน่าสนใจของเจ้าสัตว์ชนิดนี้มาจากลักษณะโครงสร้างกะโหลกที่เรียวแหลมและมีเกล็ดเรียบๆห่อหุ้มร่างกาย ซึ่งทำให้เหมาะกับการมุดแหวกไปตามพุ่มไม้หรือกอหญ้าเหมือนจิ้งเหลนและงู ขณะเดียวกันก็มีเล็บแหลมโค้งสำหรับช่วยปีนป่ายไปบนต้นไม้ได้เหมือนกิ้งก่า และมีหางที่ยาวเฟื้อย ซึ่งทำให้ดูเผินๆแล้วเหมือนงูที่มีขาด้วยล่ะครับ

การกระจายพันธุ์ของสางห่าจะอยู่ในประเทศอินเดีย จีนตอนใต้ และประเทศในย่านอาเซียนนี่แหละครับ สำหรับในประเทศไทยนั้นพบได้ทุกภาค แม้แต่กรุงเทพฯ และปริมณฑลก็มีรายงานการพบเจอ แต่ที่ไม่ค่อยเห็นกันง่ายๆก็เพราะเจ้าพวกนี้พรางตัวให้กลมกลืนไปกับสภาพแวดล้อมเก่ง แถมยังไม่ได้มีขนาดใหญ่โตจนสังเกตเห็นได้ง่ายๆ

ลักษณะทั่วไปของสางห่าก็คือ รูปร่างหน้าตาเหมือนจิ้งเหลนที่มีหางยาวมากหรือเหมือนงูที่มีขา ลำตัวมีสีน้ำตาล น้ำตาลอมส้ม เหลือง หรือเขียวมะกอก และมีแถบสีน้ำตาลเข้มพาดตั้งแต่ปากยาวเรื่อยไปตลอดแนวลำตัว โดยสางห่าเพศผู้จะมีสีสันสดใสกว่า และจะมีจุดสีขาวหรือน้ำตาลอ่อนขนาดเล็กเรียงกันที่ข้างลำตัวสางห่าที่โตเต็มวัยจะมีความยาวส่วนลำตัวประมาณ 7 เซนติเมตร แต่ส่วนหางนั้นอาจจะมีความยาวได้ถึง 30 เซนติเมตรเลยทีเดียว ทำให้ในบางพื้นที่เรียกสางห่าว่า งูคา หรืองูขา (งูมีขา) ซึ่งการมีชื่อเรียกแบบนี้เลยสร้างความเข้าใจผิดกันไปใหญ่ว่าเป็น “งู” หรือเป็นสัตว์อันตราย ทำให้โดนพิพากษาด้วยโทษสูงสุด ทั้งที่สางห่าไม่ได้เป็นสัตว์มีพิษภัยอะไรเลยนะครับ

และด้วยความที่เจ้าพวกนี้มีเครือข่ายอยู่ทั่วประเทศก็เลยมีชื่อเรียกมากมายนอกเหนือไปจากที่ผมบอกไปข้างต้น เช่น กระห่าง จิ้งก้อง แม่งู เป็นต้น นอกจากนี้ในต่างประเทศก็นิยมนำไปเป็นสัตว์เลี้ยงอีกด้วย

ตามธรรมชาติสางห่าจะอาศัยอยู่ตามทุ่งหญ้าหรือป่าละเมาะโล่งๆ ส่วนอาหารก็ได้แก่บรรดาแมลงชนิดต่างๆ รวมทั้งไส้เดือน โดยจะออกหากินช่วงกลางวันด้วยการซุ่มดักแมลงอยู่บนยอดหญ้าหรือตามพุ่มไม้เตี้ยๆ และเมื่ออิ่มแล้วก็จะนอนผึ่งแดดหรือไปซุกตัวหลบอยู่ตามกอหญ้าหรือดงไม้ทึบๆ

คลิปประกอบบทความ

อย่างที่บอกไปในตอนต้นว่า สางห่าไม่ใช่สัตว์มีพิษใดๆ ทำให้เมื่อเจอศัตรูก็เลยทำได้แค่วิ่งหนีอย่างเดียว และสามารถสลัดหางให้ขาดเพื่อเบี่ยงเบนความสนใจจากนักล่าได้ ดังนั้น หากคุณผู้อ่านท่านใดมีโอกาสได้เจอสัตว์เลื้อยคลานที่รูปร่างหน้าตาเหมือนเจ้าตัวนี้ก็ได้โปรดไว้ชีวิตเถอะนะครับ