นักโบราณคดีในสเปนได้พบวัตถุสำริดรูปมือสลักเป็นภาษา วาสโคนิก ซึ่งเป็นภาษา ดั้งเดิมของภาษาบาสก์สมัยใหม่
👉🏿มือของ Irulegi
มือทองแดงแบนถูกขุดพบในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2564 ที่ไซต์โบราณวัตถุ ยุคเหล็กใกล้กับปราสาท Irulegi ซึ่งตั้งอยู่ในเขตเทศบาล Aranguren ทางตอนเหนือของสเปน
ชื่อหัตถ์แห่งอิรูเลกิ สิ่งประดิษฐ์นี้ได้รับการออกแบบให้แขวนไว้ที่ประตู อาจเป็นเครื่องรางของขลังในสมัยโบราณแห่งการปกป้องกันคำสาปหรือภูตผีของคนในสมัยโบราณ
👉🏿มันเป็นแผ่นทองสัมฤทธิ์ในรูปของมือขวาที่ยื่นออกมาและมีตัวอักษรโบราณสลักไว้อยู่ด้านหลัง” ดร. มัตติน ไอสทาราน ผู้อำนวยการการขุดค้นอิรูเลกิกล่าว
👉🏿“คราบของมันประกอบด้วยดีบุก 53.19% ทองแดง 40.87% และตะกั่ว 2.16% ซึ่งเป็นสิ่งที่พบได้ทั่วไปในโลหะผสมที่เก่าแก่มาก ชิ้นนี้มีอายุประมาณ 2,000 ปี”
“สถานที่ดังกล่าวมีอายุตั้งแต่ศตวรรษที่ 1 ก่อนคริสตศักราช ซึ่งเป็นช่วงเวลาก่อนการมาถึงของชาวโรมัน และอยู่ในสถานที่ที่แหล่งดั้งเดิมตั้งอยู่ในอาณาเขตของแคว้นบาสก์” เขากล่าวเสริม
👉🏿“เมืองนี้ถูกไฟไหม้และถูกทิ้งร้างในตอนหนึ่งของสงคราม ระหว่างสงคราม Sertorian ”
✋Hand of Irulegi มีอักษรโบราณสัญลักษณ์ 40 ตัวแกะสลักกระจายอยู่ในสี่บรรทัด ซึ่งน่าจะตรงกับคำห้าคำขึ้นไป
👉🏿คำแรก ' sorioneku ' คล้ายกับคำว่า ' zorioneko ' ในภาษาบาสก์ยุคปัจจุบัน (แปลว่า 'โชคดี')
👉🏿“เราสามารถเข้าใจคำแรก ซึ่งก็คือ 'sorioneku' แต่เรายังไม่สามารถถอดรหัสคำต่อไปนี้ได้” ศาสตราจารย์ Joaquín Gorrochategui แห่งมหาวิทยาลัย Basque Country กล่าว
🗞️“เอกสารนี้เป็นเอกสารฉบับแรกที่เขียนด้วยภาษาบาสก์อย่างไม่ต้องสงสัย และยังเขียนด้วยลายมือชื่อที่เป็นภาษาบาสก์ด้วย” ศาสตราจารย์ Javier Velaza แห่งมหาวิทยาลัยบาร์เซโลนากล่าว
👉🏿ระบบกราฟิกที่ใช้เขียนนั้นมีลักษณะเฉพาะ มันมาจากระบบไอบีเรีย แต่ได้ผ่านการดัดแปลงเพื่อทำเครื่องหมายเสียงหรือหน่วยเสียงที่ไม่มีอยู่ในสัญลักษณ์ไอบีเรีย แต่มีอยู่ในเหรียญที่ผลิตในดินแดนบาสก์” เขากล่าวเสริม
“ดังนั้นจากมือ Irulegi เราสามารถเริ่มพูดเกี่ยวกับการมีอยู่ของระบบกราฟิก Basque อย่างแท้จริงที่ใช้งานอยู่ในขณะนั้น”
👉🏿“สิ่งประดิษฐ์ให้ข้อมูลที่น่าสนใจจริง ๆ เพราะปัจจุบันเป็นที่ยอมรับว่าชาวแบสก์ไม่ได้ใช้การเขียนเพื่อเขียนภาษาของตนเองในสมัยโบราณ และจนกระทั่งการมาถึงของชาวโรมันพร้อมกับอักษรละติน พวกเขาจึงเริ่มเขียน ”
🧔“สิ่งประดิษฐ์นี้กลับหัวกลับหางที่เราคิดเกี่ยวกับ Basques และงานเขียนจนถึงตอนนี้” ศาสตราจารย์ Gorrochategui กล่าว
🧔“เราเกือบจะเชื่อว่าชาว Basques ไม่รู้หนังสือในสมัยโบราณและไม่ได้ใช้การเขียน ไม่มีอะไรมากไปกว่าการสร้างเหรียญ”
👉🏿ภาษาบาสก์มีมายาวนานหลายศตวรรษ แม้จะมีความพยายามมากมายตลอดประวัติศาสตร์เพื่อ กำจัดมันออกไป ผู้เชี่ยวชาญถือว่าภาษาบาสก์เป็น “ภาษาโดดเดี่ยว” ซึ่งหมายความว่าภาษานี้ไม่เกี่ยวข้องกับภาษาโลกอื่นๆ รวมถึงภาษาที่พูดใกล้เคียง เช่น ฝรั่งเศสและสเปน ทุกวันนี้ มีคนประมาณ 700,000 คนยังคงพูดมันอยู่