ความสำคัญของหนวดแมว (cat’s whiskers)

หนวดแมวเรียกว่า cat’s whiskers หรือศัพท์วิทยาศาสตร์คือ Vibrissa แมวและสัตว์อีกหลายชนิดที่มี Vibrissa เป็นอวัยวะรับสัมผัสพิเศษที่อยู่นอกเหนือสัมผัสปกติที่เรารู้จัก รับรู้ทิศทางการเคลื่อนไหวของสิ่งที่อยู่รอบตัว โดยไวต่อการเปลี่ยนแปลงเล็กๆ

หนวดของแมวไม่ได้มีเส้นประสาทแต่รับความรู้สึกได้ แปลกใช่มั๊ยละ?หน้าที่พิเศษของหนาวแมวก็ คือเมื่อมีการเคลื่อนไหวของหนวดจากแรงสัมผัส บริเวณต่อมขนซึ่งมีเลือดมาไหลเวียนอยู่จะมีการขยับ ทำให้เปลี่ยนแปลงทิศทางไหลเวียนเลือดบริเวณนั้น กระตุ้น mechanoreceptor และส่งสัญญาณให้สมองรับรู้ต่อไป cat_yellow1-f

คนถึงจะโกนหนวดก็ไม่เป็นไร 
แต่แมวไม่เหมือนกัน
“การตัดหนวดแมวก็เหมือนไปตัดตัวรับความรู้สึกของแมวค่ะ”
 ถ้าแมวโดนตัดหนวดแล้วละก็ จะทำให้แมวหาอาหารได้ลำบาก เพราะไม่รู้ว่าเหยื่ออยู่ตรงไหน เดินไปไหนมาไหนก็ลำบาก เพราะไม่มีเรดาห์ตรวจจับเส้นทาง และการลอดผ่านที่แคบๆ ก็จะลำบากขึ้น การตอบสนองก็จะช้าลง เดินชนข้าวของรอบตัว บางตัวถึงกับเสียศูนย์เดินเป๋กันเลยทีเดียว..น่าสงสารมาก

การตัดหนวดแมวเป็นการทำลายความมั่นใจของแมว cat-emo-shock  แมวจะรู้สึกว่าชีวิตของเค้าไม่ปลอดภัย จนไม่กล้าออกจากบ้าน ทำให้คนเข้าใจผิดว่าการตัดหนวดแมวจะทำให้แมวไม่ออกจากบ้าน แต่จริงๆ แล้วมันเป็นการทารุณแมวมากๆ เลยนะคะ เพราะ แมวจะไม่สามารถใช้ชีวิตแบบเดิมได้ จนกว่าหนวดใหม่มันจะยาว

ถ้าพูดถึงสัตว์เลี้ยงที่คนทั่วโลกเห็นตรงกันว่าแมวน่ารักอ้ะ!! และอยากเลี้ยงมากที่สุด นอกจากสุนัขแล้ว เห็นทีก็จะมีแต่ "แมว" ด้วยความน่ารัก ขี้อ้อนและนอนเก่ง?? ของมันก็คงทำให้คนตกหลุมรักจนถึงขั้นเรียกว่าลูกกันเลยทีเดียว และบทความวิทยาศาสตร์วันนี้พี่มิ้นท์ก็เอาใจคนรักแมวกันหน่อย ส่วนจะเรื่องอะไร มาอ่านไปพร้อมๆ กันเลย บ้านใครที่เลี้ยงแมวไว้อาจจะเคยได้ยินความเชื่อต่างๆ เกี่ยวกับแมวกันมาเยอะ เช่น แมวตายยาก เพราะมันมี 9 ชีวิต, แมวชอบกินปลา(อันนี้ขอเถียง แมวบ้านพี่มิ้นท์กินทุกอย่าง) ไปจนถึง ต้องตัดหนวดแมว เพื่อให้แมวตัวผู้ไม่หนีออกจากบ้าน ซึ่งความเชื่อข้อหลังนี้ น่าจะส่งผลให้ใครต่อใครเคยลองตัดหนวดแมวกันแล้ว แต่รู้หรือไม่ว่า ความจริงแล้ว การตัดหนวดแมวเป็นการทรมานสัตว์อย่างนึง เพราะทำให้มันหมดความมั่นใจ และทำให้การดำเนินชีวิตของมันไม่เหมือนเดิม!!

น้องๆ พี่ ๆเคยนึกสงสัยว่า หนวดแมวมีไว้ทำอะไร แน่นอนว่าธรรมชาติคงไม่ได้สร้างมันมาเพื่อความสวยงามเท่านั้น ทุกอวัยวะไม่ว่าจะของคน หรือสัตว์ต่างก็มีหน้าที่ และประโยชน์ของมัน ดูอย่างคนสิ เอาแค่ขี้หูที่ดูเป็นสิ่งสกปรก ก็ยังมีหน้าที่ช่วยป้องกันแมลง หรือฝุ่นละอองเข้าหูได้ ดังนั้นหนวดแมวก็มีประโยชน์มากกว่าที่คิดแน่นอน

ถ้าใครเคยสังเกต จะเห็นว่าเวลาแมวจะอยู่ในสถานการณ์ที่แตกต่างกัน หนวดแมวจะขยับหรืออยู่ในตำแหน่งที่แตกต่างกันด้วย เช่น เวลาเจอหนู หรือแมลงตัวเล็กๆ มันก็จะตาโต นั่งยองๆ พร้อมกับขยับหนวดไปด้านหน้า เพื่อตรวจจับการเคลื่อนไหวของเหยื่อ ซึ่งรวมไปถึงเวลาที่มันตกอยู่ในสถานการณ์อยากรู้อยากเห็น หรือ จดจ้องกับอะไรบางอย่างอยู่ ตรงกันข้ามเวลาที่มันอยู่เฉยๆ หนวดของมันก็จะอยู่ปกติ ส่วนเวลาดมอาหารก็จะขยับหนวดไปด้านหลัง เพื่อให้สูดกลิ่นหอมๆ ของอาหารได้เต็มที่

สาเหตุที่หนวดแมวที่การปรับ และขยับได้นั่นก็เป็นเพราะว่า หนวดแมวเป็นอวัยวะที่สำคัญของแมว เปรียบเสมือนเรดาห์ใช้ในการตรวจจับการเคลื่อนไหวของสิ่งรอบๆ ตัว รวมไปถึงเหยื่อของมัน เพราะที่ปลายหนวดจะมีตัวรับความรู้สึก (sensory receptor) ซึ่งรับรู้ได้ทุกอย่าง ไม่ว่าจะเป็นแรงสั่นสะเทือน คลื่นไฟฟ้า หรือแม้กระทั่งลมเบาหวิว ดังนั้นเวลามีอะไรมากระทบเข้ามันก็จะรู้สึก และรู้ได้ตลอดเวลาว่ามีอะไรอยู่รอบๆ ตัวมันบ้าง
     
นอกจากนี้ยังใช้นำทางไปในทางที่แคบๆ เพราะเวลาแมวเดิน มันจะใช้หัวนำไปก่อน โดยขนาดความยาวของหนวดแมวนั้นจะเท่ากับความกว้างของลำตัว(หนวดแมวเปอร์เซียก็เลยยาวมากกก) ดังนั้นเวลาแมวจะลอดช่อง หรือ รูเล็กๆ หนวดก็สามารถใช้วัดระยะได้ด้วย ว่าตัวของมันจะผ่านตรงนั้นไปได้ หรือไม่    
การไปตัดหนวดของมันด้วยความตั้งใจ หรือคึกคะนองก็ตาม ย่อมเป็นจุดเปลี่ยนของชีวิตมันเลยก็ว่าได้ เพราะทันทีที่ตัดหนวดไป ก็เหมือนไปตัดตัวรับความรู้สึกของมันไปด้วย ทำให้มันหาอาหารได้ลำบากขึ้น เพราะไม่รู้ว่าเหยื่ออยู่ตรงไหน เดินทางลำบากขึ้น เพราะไม่มีเรดาห์ตรวจจับเส้นทาง และการคำนวณพื้นที่ในการลอดผ่านพื้นที่แคบๆ ก็จะน้อยลง การตอบสนองจะช้าลง เดินชนสิ่งรอบๆ ตัวได้ง่ายขึ้น บางตัวถึงกับเสียศูนย์เดินเป๋กันเลยทีเดียว

ดังนั้น การตัดหนวดแมวก็เปรียบเสมือนการไปทำลายความมั่นใจของแมว มันจะรู้สึกว่าความปลอดภัยในชีวิตของมันน้อยลง จนไม่กล้าออกจากบ้านไปเจอสิ่งอื่นๆ ภายนอก เพราะทุกที่จะเป็นที่ที่ไม่คุ้นเคย เรียกว่านั่งหงอหมดหล่ออยู่บ้าน ทำให้คนเข้าใจไปว่าการตัดหนวดแมวเป็นทางออกที่ทำให้แมวไม่ออกจากบ้าน ซึ่งมันก็ใช่ แต่ก็เป็นการทารุณสัตว์สุดๆ ด้วยเหมือนกัน เพราะทำให้มันไม่สามารถใช้ชีวิตแบบเดิมได้ จนกว่าหนวดใหม่มันจะยาว
 ได้อ่านแบบนี้แล้ว ก็รู้กันแล้วนะคะว่าหนวดแมวมีประโยชน์มากกว่าที่คิด ถึงจะไม่ได้มีประโยชน์กับคน แต่สำหรับแมว มันคือสิ่งสำคัญที่สุดในชีวิตของมันเลย ช่วยบอกคนอื่นๆ ที่ยังเข้าใจผิดอยู่ ให้เข้าใจซะใหม่ ห้ามตัดหนวดแมวเด็ดขาด!! รักแมวก็ต้องเลี้ยงแมวให้ถูกวิธีนะครับ:)

เรียบเรียงข้อมูลเพิ่มเติมโดย menmen